Vitamine B12

Vitamine B12, ook bekend als cobalamine, is een in water oplosbare vitamine die betrokken is bij het metabolisme van elke cel van het menselijk lichaam. Het is een van de acht B-vitamines. Het is een cofactor bij de DNA-synthese en bij zowel de vetzuur- als de aminozuurstofwisseling. Het is vooral belangrijk bij het normaal functioneren van het zenuwstelsel door zijn rol in de synthese van myeline en bij de rijping van de ontwikkeling van rode bloedcellen in het beenmerg.

Vitamine B12 is de grootste en meest structureel complexe vitamine. De vitamine bestaat in vier bijna identieke chemische vormen (vitameren): cyanocobalamine, hydroxocobalamine, adenosylcobalamine en methylcobalamine. Cyanocobalamine en hydroxocobalamine worden gebruikt om vitaminetekort te voorkomen of te behandelen; eenmaal opgenomen, worden ze omgezet in adenosylcobalamine en methylcobalamine, de vormen die fysiologische activiteit hebben. Alle vormen van vitamine B12 bevatten het biochemisch zeldzame element kobalt (chemisch symbool Co) dat zich in het midden van een corrinering bevindt. De enige organismen die vitamine B12 produceren, zijn bepaalde bacteriën en archaea. Bacteriën worden aangetroffen op planten die herbivoren eten; ze worden opgenomen in het spijsverteringsstelsel van de dieren, vermenigvuldigen zich en maken deel uit van hun permanente darmflora en produceren intern vitamine B12.

De meeste allesetende mensen in ontwikkelde landen krijgen voldoende vitamine B12 binnen door het consumeren van voedsel van dierlijke oorsprong, waaronder vlees, vis, gevogelte, melk en eieren.  Op graan gebaseerd voedsel kan worden versterkt door de vitamine eraan toe te voegen. Vitamine B12-supplementen zijn verkrijgbaar als enkele of multivitaminetabletten. Farmaceutische preparaten kunnen worden gegeven door intramusculaire injectie. Omdat er weinig niet-dierlijke bronnen van de vitamine zijn, wordt veganisten geadviseerd om een ​​voedingssupplement of verrijkte voeding te consumeren voor inname van B12, anders riskeren ze ernstige gevolgen voor de gezondheid. Kinderen in sommige regio's van ontwikkelingslanden lopen een bijzonder risico als gevolg van verhoogde behoeften tijdens de groei in combinatie met diëten met weinig dierlijk voedsel.

De meest voorkomende oorzaak van vitamine B12-tekort in ontwikkelde landen is verminderde absorptie als gevolg van een verlies van maag-intrinsieke factor, die moet worden gebonden aan voedselbron B12 om absorptie te laten plaatsvinden. Een tweede belangrijke oorzaak is leeftijdsgebonden afname van de maagzuurproductie (achloorhydrie), omdat blootstelling aan zuur de aan eiwit gebonden vitamine vrijmaakt. Om dezelfde reden lopen mensen die langdurig worden behandeld met antacida en die protonpompremmers, H2-blokkers of andere antacida gebruiken, een verhoogd risico. Een tekort kan worden gekenmerkt door neuropathie van de ledematen of een bloedaandoening die pernicieuze anemie wordt genoemd, een vorm van megaloblastaire anemie. Foliumzuurspiegels bij het individu kunnen het verloop van pathologische veranderingen en de symptomatologie van vitamine B12-tekort beïnvloeden.